Opgeknapte arbeiderswoningen - fabrieksterrein Lorzenweid
Overzicht
-
Kaart
Inleiding
Het industriële ensemble Lorzenweid ligt aan de rivier de Lorze bij Cham. Als compleet fabrieksterrein uit de laat-negentiende-eeuwse "Gründerzeit" - met fabrieksgebouw, arbeiderswoningen, villa van de eigenaar en bewaard gebleven hydrotechnische apparatuur - is het een belangrijke getuige van de industrialisatie van Kanton Zug.
De spinnerij Lorzenweid werd in 1862 opgericht aan de benedenloop van de rivier de Lorze. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog profiteerde het bedrijf vooral van de overzeese export. De fabriekseigenaren begonnen al snel met de bouw van de eerste woonhuizen voor hun arbeiders op het smalle eiland tussen het fabriekskanaal en de oorspronkelijke loop van de rivier de Lorze. In 1888 verwoestte een brand de monumentale spinnerij, waardoor ongeveer 360 arbeiders hun baan verloren. Het nieuwe fabrieksgebouw dat na de brand werd opgetrokken, was kleiner. Het heeft een driedelig zaagtanddak en hoge ramen met segmentbogen. Een klein turbinehuis aan het kanaal is nog steeds in gebruik en voorziet de papierfabriek van Cham nog steeds van energie. De villa van de eigenaar van de fabriek staat prominent op een heuvel op enige afstand van de site.
Vandaag de dag is het fabriekscomplex een van de belangrijkste getuigen van de eerste fase van de industrialisatie in Kanton Zug, met de arbeiderswoningen als best bewaarde elementen van het oorspronkelijke complex. De regelmatig geventileerde gebouwen met zadeldaken van twee verdiepingen staan in een uniforme rij naast het fabriekskanaal. Na lange tijd leeg te hebben gestaan, werden ze in 2015 gerenoveerd in overeenstemming met de strenge stedenbouwkundige voorschriften.
Uitstapje
Een wandelroute van een uur leidt van Hagendorn langs de rivier de Lorze door het voormalige fabrieksterrein naar Cham. Een bezoek aan de unieke druipsteengrotten in de Lorzentobel kloof bij Baar geeft een andere ervaring van de kracht van de rivier de Lorze.
ISOS
ISOS staat voor het bestand van stadsgezichten in Zwitserland die bescherming verdienen en van nationale betekenis zijn. Dit bestand wordt door de Rijksdienst voor Cultuur (Bundesamt für Kultur, BAK) samengesteld. ISOS benoemt de waardevolste nederzetting van Zwitserland Op dit moment zijn dat ongeveer 1200 stadsgezichten, van gehucht tot stad. Dit bestand maakt het mogelijk om de ontwikkeling en de identiteit van de opgenomen nederzettingen te doorgronden. Dit draagt bij tot het behoud van Zwitserse architectonische diversiteit en bevordert een duurzame planning en een hoogstaande Baukultur.
