Rewolucja francuska, Republika Helwecka

Francja i Konfederacja Szwajcarska były bliskimi sojusznikami w XVI wieku. W tym czasie, wiele szwajcarskich kantonów dostraczało najemników, aby służyli francuskiemu królowi. w czasie szturmu Tuileries w sierpniu 1792 r. wileu szwajcarskich żołnierzy zgineło w próbie powstrzymania przedostania się wsciekłego tłumu do pałacu. Masakra wywołała wielkie przerażenie w Szwajcarii.Na cześć poległych, został wzniesiony pomnik w Lucernie (Pomnik Lwa). Nie tylko wosjko szwajcarskie walczyło we Francji. Paryż, jako centrum kultury, od dawna przyciągał Szwajcarów. Wielu z nich było pod wpływem rewolucyjnych idei. Najbardziej znanym szwajcarskim rewolucjonistom we Francji był Jean-Paul Marat (1743-1793) z Neuchâtel, który żył w Paryżu od 1777 r. Założył rewolucyjną gazetę "L'Ami du peuple" (Przyjaciel ludu) i był członkiem Krajowej Konwencji w Paryżu, która w 1793 r. zdecydowała o egzekucji króla. Marat został zamordowany w lipcu 1793 r.
" Tłum zebrał się na placu poza Tuileries. (…) Potem nadeszła wiadomość, że szwajcarski żołnierz otworzył ogień do plebsu i zaczęła się walka. (...). Kobiety w domu były naszymi posłańcami. Przynosiły nam wiadomości.(…) Jedna kobieta poinformowała, że pałac królewski był w ogniu.(…) Wtedy wróciła moja żona z rynku, gdzie ludzie okaleczone ciała Szwajcarów wlekli po ulicach. Kiedy tylko ktoś mijał ciało zamordowanego Szwajcara, słyszałem krzyki ludzi: „Hoho, brawo, brawo!“." Z listu napisanego przez szwajcarskiego oficera J.B. Gooda 3 września 1792 r. do swoich braci i sióstr.

Francuska okupacja

Francuska rewolucja głosiła nowe ideee wolności, braterstwa i równości. Zostały one entuzjastycznie przyjęte w wielu częściach Szwajcarii, zwłaszcza na terenach podległych. Tam też miały miejsce sporadyczne zamieszki przeciwko władzy na poczatku 1790 r.
Przed 1797 r. rewolucja francuska nie miała poważnego wpływu na Szwajcarię. Początkowo Francuzi dołączyli ostrożnie niektóre części Szwajcarii - 1793 r. zajeli kilka obszarów przygranicznych należących do biskupstwa Bazylei. W 1797 r. Napoleon przyłączył Valtellina, podległe terytoria Gryzonii, do nowej Republiki Cisalpińskiej (obecnie jest to część północnych Włoszech).
W styczniu 1798 r., Frédéric César de la Harpe zaapelował do Franzuzów o pomoc w wypędzeniu Berneńczyków, którzy sprawowali władzę. Był to pretekst dla Francji, aby wkroczyć na terytorium Konfederacji. Berno było kantonem, który był w stanie stawić opór inwazji francuskiej, ale po początkowych sukcesach wojska, został ostatecznie b>pokonany w bitwie pod Grauholz w marcu 1798 r. Upadek Berna oznaczał koniec starej Konfederacjj.

Republika Helwecka

Francja obaliła wszystkie istniejące rządy i konstytucje i kompletnie odnowione terytorium.


Szwajcarscy rewolucjoniści z powrotem Francuzów, sporządzili nową konstytucję dla scentralizowania Republiki Helweckiej, która została przyjęta w kwietniu 1798 r. Kantony (poprzednio niezależne państwa) zostały zdegradowane do administracyjnych jednostek i ponownie podzielone wzdłuż linii francuskich departamentów. W czasach " Helwecji" powstały kantony: Léman, Oberland, Aargau, Waldstätte, Säntis, Linth, Thurgau, Bellinzona, Lugano, Rhaetia, Baden i Fricktal. Genewa, Mulhouse i Jura z Biel przeszły do Francji; Neuchâtel pozostał pruski i nie miał już żadnego powiązania z Szwajcarią. Stolicą zjednoczonego państwa było początkowo Aarau.
Różnice między kantonami, podległe terytoria i wspólne zwierzchnictwo zostało zniesione. Zgromadzenie powszechne zostało zastąpione dwuizbowym parlamentem z bezosobowo wybranymi członkami i pięcioosobowym zarządem, który funkcjonował jako rząd.
Chociaż rząd był w szwajcarskich rękach, kraj został zobowiązany do przyjęcia szeregu niepopularnych decyzji narzuconych przez Francuzów. Dotyczyły one m.in. zakwaterowania i wyżywienia francuskich wojsk oraz umożliwienia im użycia Szwajcarii jako drogi tranzytowej.
Szwajcaria została również zobowiązana do przyjęcia traktatu o sojuszu z Francją, łamiąc tradycję neutralności.
Republika Helwecka podążyła za modelem proponowanym przez XVIII-wiecznych filozofów epoki oświecenia, jako reakcja na stary autokrytyczny sytem, gdzie cała władza była skoncentrowana w rękach nielicznych. Nowa republika została oparta na podziale władzy:

· ustawodawczej (parlament)
· wykonawczej (administracja)
· sądowej (interpretacja prawa).

Powiązane linki